Najczęściej mam do czynienia z pacjentami, u których już wystąpiły objawy dysplazji stawów biodrowych i z reguły przyczyną wizyty w lecznicy jest kulawizna, której towarzyszy charakterystyczne kołysanie zadu. Oczywiście potwierdzeniem diagnozy staje się wykonanie zdjęcia rtg i nie ma reguły, równie dobrze może być to pies mający 8 miesięcy, jak i 5 lat.

Pytanie, co wtedy?

Wszystko zależy od faktu, jak daleko posunięta jest dysplazja stawów biodrowych psa?

Jeśli Wasz pupil jeszcze rośnie a kulawizna jest słabo wyrażona, można, poza lekami przeciwbólowymi i odpowiednią dietą, zalecić jeszcze tzw. kontrolowany ruch w ręku, czyli krótkie spacery na smyczy, przy nodze, szybkim marszem, w celu rozbudowania masy mięśniowej kończyn tylnych, co pozwoli utrzymać w prawidłowym położeniu głowę kości udowej w panewce. U młodych rosnących psów postępowanie takie w pewnej części przynosi efekty.

To, jakie zostanie podjęte postępowanie zależy od wielu czynników:

• od wieku i wielkości psa,
• od tego, do jakiego celu jest przeznaczony ( zwierzę kanapowe, czy pies użytkowy),
• jak daleko posunięta jest niestabilność stawu i zmiany zwyrodnieniowe,
• decyzji prowadzącego lekarza weterynarii,
• możliwości finansowych właściciela zwierzęcia.

Bardzo ważna jest tutaj fizjoterapia, która pozwala na zachowanie umięśnienia i zmniejsza sztywność stawów. Doskonałe okazuje się pływanie, wymusza bowiem pracę mięśni i stawów a jednocześnie nie pogłębia patologicznych procesów zachodzących w stawie.

Należy pamiętać o utrzymaniu prawidłowej masy ciała psa, nie można dopuścić do otyłości, ponieważ trzeba zmniejszyć obciążenie wywierane na bolesny staw. Poza tym musimy ograniczyć przybieranie na wadze, kiedy zmniejsza się aktywność pupila.

Istnieje cała gama leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, jednak ich stosowanie nie prowadzi do wyleczenia. Leki te pozwolą zmniejszyć ból stawowy, zniosą sztywność i ograniczą zanik mięśni, który jest następstwem zmniejszenia aktywności zwierzaka. Jest to jednak terapia zachowawcza i nie prowadzi do wyleczenia, procesy zwyrodnieniowe postępują dalej i często jest to jedynie tymczasowe zniesienie bólu.

Poza tym nie ma nic za nic, długotrwałe stosowanie niesterydowych środków przeciwzapalnych może prowadzić u niektórych pacjentów do silnych zaburzeń przewodu pokarmowego. Natomiast stosowanie leków sterydowych może dać szybki, ale krótkotrwały efekt, lecz długotrwałe ich stosowanie powoduje uszkodzenie chrząstki stawowej.

Pewną alternatywą są glikozaminoglikany, glukozamina i siarczan chondroityny, coraz więcej jest preparatów z tymi substancjami, dostępnych na rynku weterynaryjnym i są to środki wykazujące pewne działanie chondroprotekcyjne w chorobie zwyrodnieniowej stawów.

Ale jeśli to wszystko zawodzi a zwierzę cierpi, pozostają metody chirurgicznego leczenia:

Zespolenie spojenia łonowego

Jest to zabieg profilaktyczny, zalecany dla szczeniąt, u których stwierdza się cechy dysplazji lub ją podejrzewa.

Zabieg ten polega na zniszczeniu płytki wzrostowej spojenia łonowego, co powoduje zmianę kształtu rosnącej kości miednicznej i poprawia ułożenie panewki stawu biodrowego. Operacja wiąże się z niewielkim urazem i ryzykiem powikłań, zaś okres rekonwalescencji jest dość krótki.

Zabieg można przeprowadzić jedynie u szczeniąt w wieku 4-5 miesięcy. Jest to największe ograniczenie stosowania tej metody. Dlatego zaleca się badanie w kierunku dysplazji stawów biodrowych przed 15 tygodniem życia u wszystkich szczeniąt ras predysponowanych do dysplazji stawów biodrowych. U psów w tym wieku nie dochodzi jeszcze do zmian zwyrodnieniowych, które są przyczyną objawów bólu i niechęci do ruchu, czy trudności przy wstawaniu.

Przecięcie mięśnia grzebieniowego

Powoduje zmniejszenie nacisku na torebkę stawową i na krawędź panewki i prowadzi do krótko- lub długotrwałego zmniejszenia bolesności.

Potrójna osteotomia miednicy

Jest najczęściej polecaną i przynoszącą najlepsze wyniki metodą chirurgicznego leczenia.

Traktuje się ją jako zabieg profilaktyczny. Jeśli zostanie przeprowadzona odpowiednio wcześnie, może pozwolić na ukształtowanie prawidłowego stawu ( zanim dojdzie do rozwoju zmian zwyrodnieniowych). Metodę można stosować u psów, u których nie stwierdzono zmian zwyrodnieniowych w stawach biodrowych a grzbiet dogrzbietowy panewki nie jest uszkodzony.

Zaleca się przeprowadzenie operacji przed ukończeniem 15 miesiąca życia, czasem też u starszych psów, jeśli spełniają odpowiednie dla zabiegu kryteria.

Potrójna osteotomia pozwala na przywrócenie zgodności między głową kości udowej a panewką, poprawia dopasowanie panewki do głowy kości udowej w grzbietowej części panewki, powoduje lepszy rozkład sił działających na staw i minimalizuje postęp choroby zwyrodnieniowej stawów.

Metoda ta jest bardzo skuteczna, ale ponieważ polega na przecięciu kości biodrowej, kulszowej i łonowej a potem ustabilizowaniu ich w pożądanym położeniu, związana jest z rozległym urazem i okres rekonwalescencji trwa nawet 3 miesiące.

Amputacja głowy kości udowej

To usunięcie głowy i szyjki kości udowej w celu zniesienia bólu, stosowane w nasilonej chorobie zwyrodnieniowej stawu, gdy ból nie ustępuje pod wpływem środków farmakologicznych.

Najlepsze efekty tego zabiegu obserwuje się u psów poniżej 20 kg masy ciała i u których są dobrze rozwinięte mięśnie miednicy.U dużych psów może być problem, ponieważ są za ciężkie i staw nie wytrzymuje obciążenia. Po tym zabiegu często pozostaje lekkie zaburzenie chodzenia.

U dużych psów często dochodzi do pooperacyjnego zaniku mięśni, natomiast u małych rokowanie jest korzystniejsze.

Proteza stawu biodrowego

Zalecana w celu zachowania czynności stawu u dojrzałych psów z nasiloną chorobą zwyrodnieniową stawów, która nie odpowiada na leczenie zachowawcze.

Pozwala na uzyskanie czynności stawu bez bólu w więcej niż 90 %. Jednostronna proteza stawu biodrowego zapewnia dobre funkcjonowanie u około 80 % psów. Najczęstsze powikłania po zastosowaniu protezy to zwichnięcie stawu, neuropraksja nerwu kulszowego i zakażenie.

Dla części właścicieli zaporowa może okazać się cena zabiegu.

Obowiązującą techniką badania RTG, służącą rozpoznawaniu dysplazji stawów biodrowych jest pozycja standardowa, zwana brzuszno-grzbietową. Metoda ta jest zgodna z zaleceniami Międzynarodowej Federacji Kynologicznej.

Właściciele zwierząt często obawiają się poddawania swojego pupila znieczuleniu do wykonania zdjęcia rtg, jednak spieszę wyjaśnić, że do właściwego ułożenia pacjenta na stole i zniesienia napięcia mięśniowego, sedacja jest niezbędna.

Prawidłowo ukształtowany staw biodrowy psa cechuje głęboka panewka, okrągła i gładka powierzchnia głowy kości udowej, dobrze dopasowana do panewki, wyodrębniona i normalnej grubości szyjka kości udowej i brak zmian zwyrodnieniowych w stawie biodrowym.

Zmiany w obrazie rtg przy występowaniu dysplazji stawów biodrowych dotyczą wszystkich elementów stawu.

Panewka ulega spłaszczeniu, spłyceniu, występuje nieregularność zarysu z widocznym nadwichnięciem czy nawet zwichnięciem głowy kości udowej.

Rozwija się choroba zwyrodnieniowa stawu, która obejmuje zniekształcenie głowy kości udowej i jej szyjki, krawędzi panewki z tworzeniem wyrośli kostnych tzw. osteofitów.

Głowa kości udowej zmienia kształt z okrągłego na grzybowaty. W obrębie szyjki tkanka kostna ulega zagęszczeniu. W chrząstce stawowej widoczne są miejsca ubytków.

Może także dochodzić do zmiany kąta inklinacji, czego następstwem jest rozwój biodra szpotawego lub koślawego. Postępujące zmiany zwyrodnieniowe w rezultacie mogą prowadzić do zesztywnienia stawu.

Ocena dysplazji stawu biodrowego u psów

Ocena stawów biodrowych na podstawie zdjęć rtg metodą standardową różni się w poszczególnych krajach, ale podstawy do oceny są wszędzie takie same i składają się na nią:

• ukształtowanie panewki
• ukształtowanie głowy kości udowej
• wzajemne położenie panewki i kości udowej
• zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych

Jeżeli 50 % głowy kości udowej znajduje się w obrębie panewki, takie stawy uznawane są za wolne od dysplazji. W przypadku słabego pokrycia głowy kości udowej przez panewkę, jej spłaszczenia i obecność chociaż najmniejszych zmian zwyrodnieniowych, stawy są uznawane za obciążone dysplazją.

W Polsce, zgodnie z zaleceniami Międzynarodowej Federacji Kynologicznej, wprowadzono w 1999 roku pięciostopniową skalę oceny dysplazji stawów biodrowych.

• A – nie ma żadnych objawów dysplazji stawów biodrowych
• B – prawie normalne stawy biodrowe
• C – nieznaczna dysplazja stawów biodrowych
• D – umiarkowana dysplazja stawów biodrowych
• E – ciężka dysplazja stawów biodrowych

Związek Kynologiczny w Polsce uznał metodę standardową jako obowiązkową do oceny stawów biodrowych u psów.

Owczarki niemieckie były pierwszą rasą objętą obowiązkowym badaniem rtg w kierunku dysplazji od 1983 roku. Od 1994 roku obowiązkowe badanie rtg w kierunku dysplazji wprowadzono też dla innych ras psów, aby uzyskać kwalifikacje hodowlane.

Inne metody wykonywania zdjęć rtg:

Metoda brzuszno-grzbietowa „na żabę”

Pozwala na dokładną ocenę głowy i szyjki kości udowej oraz wykrycie wczesnego formowania się wyrośli kostnych w tylnej część szyjki kości udowej, przednio-grzbietowej powierzchni głowy kości udowej i grzbietowego brzegu panewki. Zmiany te trudno wykryć na zdjęciu rtg wykonanym metodą standardową.

Pozycja „na żabę” służy wykryciu wczesnych zmian zwyrodnieniowych w stawach biodrowych i jest najczęściej wykonywana dodatkowo, jako metoda pomocnicza do metody standardowej.

Metoda brzuszno-grzbietowa z użyciem klina

Wzięła swą nazwę od używanej rozwórki spełniającej rolę klina, dzięki której możliwe jest wykrycie minimalnego rozluźnienia w stawach biodrowych.

Matoda PennHIP

Oparta jest na ilościowej ocenie przemieszczenia głowy kości udowej z panewki. Podobnie jak w metodzie standardowej wymagane jest znieczulenie pacjenta. Zwierzęta układane są w pozycji grzbietowej, kończyny miedniczne ułożone są w pozycji naturalnej, naśladującej pozycję stojącą.

Metoda ta jest obecnie uznawana za najbardziej precyzyjną metodę oceny stopnia rozluźnienia stawów biodrowych u psów.

Metoda Fluckigera

Ujawnia rozluźnienie w stawie biodrowym poprzez położenie nacisku z zewnątrz, podobnie jak metoda PennHIP

Metoda pomiaru grzbietowo-bocznego podwichnięcia głowy kości udowej – DLS

Służy do oceny biernego rozluźnienia stawów biodrowych. Nowatorski w tej metodzie jest sposób ułożenia psa do badania, który naśladuje naturalną pozycję zwierzęcia podczas stania.

Metoda oceny grzbietowego brzegu panewki – DAR

Pozwala ona na ocenę ilościową i jakościową grzbietowego brzegu panewki stawu biodrowego.

W praktyce w zasadzie głównie korzystam z metody standardowej a pacjent zawsze poddawany jest sedacji. Ostatecznej oceny stawów biodrowych i wpisu do rodowodu dokonuje doświadczony lekarz weterynarii z odpowiednimi uprawnieniami.

Dysplazja stawu biodrowego to problem wciąż aktualny, szczególnie u dużych ras psów, chociaż nie tylko, coraz częściej pojawia się u psów ras małych.

Dysplazja stawów biodrowych to wada rozwojowa uwarunkowana genetycznie, która polega na nieprawidłowym ukształtowaniu elementów tworzących staw biodrowy, doprowadzająca najczęściej do powstawania w nim wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Choroba dotyczy psów ras dużych i olbrzymich, szybko rosnących. Rzadziej stanowi problem u zwierząt, których masa ciała psa dorosłego nie przekracza 12 kg.

Dysplazja jest chorobą, na której wystąpienie składają się czynniki wrodzone i wpływ środowiska, czyli żywienie i utrzymanie. Jest to wada rozwojowa uwarunkowana genetycznie, predysponująca do zwichnięć stawów biodrowych u młodych zwierząt.

Nieprawidłowe dopasowanie między głową kości udowej a panewką stawu biodrowego prowadzi do niewłaściwego rozłożenia sił w stawie. Zaburza to prawidłowy rozwój stawu i w efekcie prowadzi do zaburzeń kształtowania panewki i głowy kości udowej. Powoduje przeciążenia chrząstki stawowej, co z kolei prowadzi do mikrozłamań i choroby zwyrodnieniowej stawu.

Dysplazja stawów biodrowych stanowi wciąż aktualny problem u psów, mimo że istnieją programy hodowlane eliminujące chore osobniki z rozrodu, a lekarze weterynarii starają się nie dopuścić do kalectwa zwierząt.

Rasy predysponowane do dysplazji stawu biodrowego

Dysplazja to jednostka chorobowa, która występuje przede wszystkim u psów ras dużych i olbrzymich, m.in.:

• owczarek niemiecki
• rottweiler
• golden retriever
• labrador retriever
• owczarek środkowoazjatycki
• owczarek kaukaski
• nowofundland
• berneński pies pasterski

Jak żywić szczenięta dużych ras aby uniknąć dysplazji?

Choroba pojawia się też u psów ras małych, m.in.:

• yorkshire terrier
• shih tzu
• buldożek francuski
• mops
• pudel toy

Objawy dysplazji stawu biodrowego

Sam proces chorobowy rozpoczyna się u młodych psów, a objawy mogą ujawnić się u szczeniąt powyżej 4 miesiąca życia, albo rozwijają się później i towarzyszy temu choroba zwyrodnieniowa stawów.

Objawy zależą od stopnia niestabilności stawów, od nasilenia choroby zwyrodnieniowej i od czasu trwania choroby. Wczesne objawy wynikają z niestabilności stawu, zaś późne ze zwyrodnienia stawu.

Pierwsze objawy, które niepokoją właścicieli to zmniejszona aktywność ruchowe, kulawizna o różnym nasileniu oraz bolesność okolicy stawu. Pojawiają się trudności z podnoszeniem się, niechęć do biegania, skakania, wchodzenia po schodach. Kulawizna może utrzymywać się ciągle lub pojawiać się okresowo, zaś nasilać się po wysiłku.

Charakterystyczne są tzw. „skoki zająca” i kołysanie zadem.

Zwykle w badaniu takiego psa pierwszą rzeczą, jaką stwierdzam jest bolesność i występowanie kulawizny. Kiedy badamy szczeniaka ze skłonnością do wystąpienia dysplazji, można stwierdzić niestabilność stawu i dodatni wynik próby Ortolaniego, dość charakterystycznej dla wczesnego okresu choroby, kiedy jeszcze nie ma kulawizny. Czasem stwierdzam również zmniejszony zakres ruchomości w stawie biodrowym, zanik mięśni udowych i przerost mięśni kończyn piersiowych w bardziej zaawansowany procesie.

Do wystąpienia dysplazji stawów biodrowych predysponują czynniki genetyczne, ale również gwałtowne przybieranie na wadze, sposób żywienia i masa mięśni miednicy, które to czynniki wpływają na ujawnienie się i postęp choroby.

Jaka dieta dla psa z dysplazją stawu biodrowego?

Metody diagnozowania

Aby zapobiegać chorobom stawów biodrowych, trzeba próbować zmienić przebieg dysplazji we wczesnym wieku i w miarę możliwości uzyskać stan prawidłowy. Takie starania nie przyniosą spodziewanych rezultatów, jeśli u zwierzęcia pojawi się zapalenie kości i stawów. U szczeniąt, które należą do ras predysponowanych do dysplazji, program ochrony stawów biodrowych trzeba rozpocząć już w wieku 4 miesięcy. Takie szczenięta poddaje się sedacji lub znieczuleniu ogólnemu i bada po kątem występowanie objawu Ortolaniego. Jeżeli stwierdzi się jego obecność, należy wtedy potwierdzić rozluźnienie stawu za pomocą badania RTG.

Jeśli lekarz weterynarii rozpozna rozluźnienie stawów u szczenięcia, które nie skończyło 5 miesięcy, można u niego wykonać zabieg zespolenia spojenia łonowego.

Natomiast u szczeniąt badanych później, w okresie dojrzewania, od 6 do 12 miesiąca życia, przeprowadza się takie samo postępowanie diagnostyczne.

Szczenięta ze starszej grupy wiekowej, które wykazują ruchomość stawu, można leczyć dwiema metodami:

• Potrójna osteotomia miednicy
• Artroplastyka dogrzbietowego obrąbka panewkowego.

Natomiast nadal to diagnostyka radiologiczna jest metodą ostatecznego rozstrzygnięcia o stanie stawów biodrowych psów.

Zmiany dysplastyczne w stawach biodrowych u psów pojawiają się w różnym wieku, najwcześniej można je wykryć w wieku 3-5 miesięcy. Początkiem dla rozwoju dysplazji jest luźność stawu biodrowego pojawiająca się po urodzeniu.
Objaw rozluźnienia na zdjęciu rtg przejawia się niedopasowaniem kształtu panewki do kształtu głowy kości udowej. Większość badań rtg stawów biodrowych wykonuje się w pozycji brzuszno-grzbietowej, a zwierzęta poddaje się sedacji lub znieczuleniu ogólnemu.

Zawsze przy ocenie zdjęć rtg należy brać pod uwagę wiek zwierzęcia, gdyż u młodego szczeniaka po urodzeniu staw biodrowy w większości zbudowany jest z chrząstek i proces mineralizacji poszczególnych elementów kostnych, widocznych w obrazie rtg, nie odpowiada ściśle ostatecznemu kształtowi dojrzałego stawu.

W kolejnych wpisach postaram się przybliżyć kwestie związane z badaniem rtg oraz sposoby postępowania i leczenia w przypadku zdiagnozowania dysplazji.

U kociąt po odsadzeniu zwykle nie ma problemów z nadmiernym wzrostem spowodowanym przekarmieniem. Większość kociąt nie przejada się, ani też nie są niejadkami. Nawet jeśli kociaki mają nieograniczony dostęp do pokarmu, z reguły nie najadają się na siłę a jedzą karmę co kilka godzin.

Nadwaga u kociąt

U kociąt rosnących można doprowadzić do otyłości, jeśli zaserwujemy im nadmierną koncentrację dodatków smakowo-zapachowych, białka i/lub energii w karmie. Kociętom nie powinno się podawać tylko jednego posiłku dziennie, jeśli mamy kilka kociaków.

Ja jestem zwolennikiem, mimo wszystko, żywienia kociąt 3-5 razy dziennie pokarmem zbilansowanym suchym i mokrym, niż żywienia „do woli”. I pamiętajcie, aby unikać dodawania do wysokiej jakości pokarmu witamin i związków mineralnych, w myśl zasady „co za dużo, to niezdrowo”.

W wieku 12 tygodni zapotrzebowanie kociąt na energię jest 3 razy większe niż u dorosłych kotów. W miarę dorastania i osiągania wieku 6 miesięcy tempo wzrostu zmniejsza się i zapotrzebowanie na pokarm również. Natomiast potrzeby energetyczne są nadal większe niż u kotów dorosłych.

Jak długo rosną kocięta?

Kocięta płci męskiej rosną szybciej i dłużej niż kotki. Tempo wzrostu młodej kotki słabnie około 7 miesiąca życia a wzrost kończy się w okolicach 9 miesiąca życia. Tempo wzrostu kocura zwalnia około 9 miesiąca życia a zakończenie wzrostu następuje w wieku 12 miesięcy.

Błędy żywieniowe u kociąt

Niedobór tiaminy

Występuje najczęściej u rosnących kociąt karmionych wyłącznie rybami lub dietami komercyjnymi kiepskiej jakości.

Niedobór tiaminy u kotów wpływa ujemnie na ich układ nerwowy, pokarmowy i krwionośny. Objawy to ślinienie, utrata wagi, wymioty, osłabienie mięśni, zaburzenia neurologiczne, usztywnienie i nienaturalne wyginanie ciała – kot wygląda jakby chodził na palcach. Mogą się pojawić również zaburzenia rytmu serca.

Nieleczony kociak skazany jest na śmierć. We wczesny stadium, po uzupełnieniu tiaminy , jest możliwe wyleczenie. Konieczna jest w pełni zbilansowana dieta, która powinna być zużyta w ciągu 6 miesięcy od daty produkcji.

Niedobór tauryny

Pojawia się jeśli kocięta nie otrzymują jej w odpowiedniej ilości z pokarmem. Kocięta wykazują zaburzenia neurologiczne, niedowład i szczególny rodzaj chodu, nadmierne przywiedzenie kończyn, nieprawidłowe ukształtowanie kończyn miednicznych i kifozę odcinka piersiowego kręgosłupa.

Leczenie polega na podawaniu tauryny i stosowaniu diety z wyższą jej zawartością przez 4-6 tygodni.

Zapalenie tkanki tłuszczowej

Przyczyną może być zbyt duży udział ryb w jedzeniu rosnących kociaków. Może to powodować niedobór witaminy E. Zapalenie tkanki tłuszczowej zwykle występuje, gdy kot jest karmiony dietą opartą na rybach przez tygodnie lub miesiące.

Objawy to słaby apetyt, niechęć do ruchu, niemożność skakania, kot jest obolały i nie pozwala się dotykać, zwłaszcza po grzbiecie. Bolesne jest również badanie jamy brzusznej przez omacywanie. Często chorobie towarzyszy wysoka gorączka i później stwardnienie tłuszczu podskórnego.

Leczenie polega przede wszystkim na zmianie diety. Odstawia się produkty rybne i stosuje kompletną, zbilansowaną pod względem odżywczym karmę. Obok diety stosuje się również leki.

Niestety reakcja na leczenie jest stopniowa i trwa tygodnie lub miesiące. Jeśli kot odmawia przyjmowania pokarmu może to prowadzić do śmierci zwierzęcia.

Podsumowując – Dbajcie więc o swoich podopiecznych i uważajcie na nich. Powodzenia!

Odpowiednia jakościowo i ilościowo dieta jest podstawą rozwoju fizycznego kociaka. Prawidłowe żywienie jest szczególnie istotne od urodzenia do ukończenia 6 miesiąca życia kociaka. Jeśli kocięta w czasie wzrostu będą karmione niezbilansowanymi gotowymi karmami czy jedzeniem domowym złożonym z jednego składnika bądź resztkami, może prowadzić to do zaburzeń wzrostu i rozwoju.

Jedzenie w pierwszych tygodniach życia kociąt

Nowo narodzony kociak jak tylko odnajdzie brodawkę sutkową matki, zaczyna natychmiast ssać. Oseski wchłaniają przeciwciała z siary matki przez pierwsze 24-36 godzin. Zdrowy kociak przez pierwsze dwa tygodnie życia powinien tylko ssać i spać. W pierwszych dniach życia kocięta ssą matkę 6-12 razy na dobę. Z biegiem czasu ssą rzadziej , w drugim tygodniu 8 razy, w czwartym 6 razy, a pod koniec szóstego tygodnia 5 razy w ciągu doby.

Dokarmianie kociąt

Dobrze odżywiona i zdrowa matka zaspokaja potrzeby młodych na składniki pokarmowe do 4 tygodnia ich życia. O nieprawidłowym odżywieniu kociąt może świadczyć pisk, płacz, niska aktywność ruchowa, niska masa ciała. Jeżeli zdrowe kocięta nie przybierają prawidłowo na wadze, trzeba rozpocząć dokarmianie odpowiednim preparatem mlekozastępczym. Kocięta powinny przybierać na wadze 10 do 15 g dziennie.

Kocięta można dożywiać przy pomocy prawidłowo zbilansowanych karm dla kociąt lub pożywieniem przygotowanym w domu. Kocięta zachęcamy do jedzenia stałego pokarmu w wieku 4 tygodni. W tym czasie, w płytkich pojemnikach podajemy karmę z wodą i preparatem mlekozastępczym w postaci papki. Można zachęcać kocięta do jedzenia papki podtykając im palec namoczony w karmie pod pyszczek, ale tak, żeby pokarm nie dostał się do nosa. Jeśli kocięta zaczną jeść papkę, należy stopniowo zacząć odstawiać mleko i podawać nierozmoczoną suchą karmę i miękkie pożywienie.

Nie zalecam dokarmiania kociąt resztkami jedzenia domowego ani samym mięsem, ponieważ powodować to może niezbilansowaną dietę i wskutek tego niedobór lub nadmiar pewnych składników w organizmie rosnących kociąt.

Mleko dla kota?

Pacjenci pytają mnie często czy kociętom można podawać krowie mleko. Z moich obserwacji wynika, że kocięta, które dostają mleko od wczesnych tygodni życia, nie mają potem biegunki. Jednak jeżeli kot we wczesnym dzieciństwie nie zetknął się z mlekiem tego rodzaju, biegunka wystąpi na pewno!

Odsadzanie kociąt

Zbyt wczesne odsadzenie kociaka (6 tygodni) od matki i reszty miotu może powodować u niego zaburzenia zachowania, zbyt wolne uczenie się, nieufność i agresję. Natomiast jeśli chodzi o żywienie, kocięta powinny być odseparowane od matki, kiedy tylko są w stanie samodzielnie jeść .

Po odsadzeniu należy podawać kociętom pokarm specjalnie przygotowany dla kociąt rosnących. Nawyki żywieniowe kotka po odsadzeniu dopiero się formują, więc ważne jest aby łatwostrawne i wysokokaloryczne pożywienie było podawane codziennie, a świeża woda w czystym naczyniu była dostępna przez cały czas. Należy też pamiętać, że nigdy nie można podawać mleka zamiast świeżej wody do picia!

W żywieniu odsadzonych kociąt trzeba stosować tylko komponenty o optymalnej strawności i wysokiej wartości biologicznej. To jak kocię toleruje pokarm będzie widać po jakości jego kału, który nie powinien być ani wodnisty, ani spieniony.

Karma dla odsadzonych kociąt powinna zawierać co najmniej 80% składników strawnych w tym ok. 35% białka, co najmniej 17% tłuszczu i 3960 kcal na 1 kg masy ciała oraz mniej niż 5% włókna.

Kocięta odłączone od matki (mniej więcej około 8 tygodnia życia) trzeba przez około 1-2 tygodnie żywić pokarmem stosowanym przed odsadzeniem. Przejścia na nową dietę należy dokonywać stopniowo, powinno to trwać do dwóch tygodni.

Małe kocięta muszą być karmione przynajmniej 5 razy dziennie, dopiero około 4 miesiąca życia liczba posiłków może zostać ograniczona do 3 dziennie. Można stosować karmy gotowe dobrej jakości, ponieważ są one zwykle zbilansowane pod względem składników pokarmowych i energii.

Jeśli chcecie stosować dietę domową, to pamiętajcie, że musi być ona zbilansowana tak, aby pokryć zapotrzebowanie kota na wszystkie niezbędna składniki i energię. Rosnące kocięta mają większe zapotrzebowanie na argininę, lizynę, taurynę i dwukrotnie większe na metioninę i cystynę niż koty dorosłe.

Jeśli chcecie stosować żywienie inne niż zbilansowaną suchą karm, wówczas dla kociąt białkiem o wysokiej wartości biologicznej w formie surowego mięsa jest mięso wołowe, cielęce, baranina i jagnięcina oraz białko jaj. Mięso drobiowe, królicze czy ryby można podawać jedynie po uprzednim ugotowaniu.