W dzisiejszym wpisie postaram się przybliżyć Wam temat wizyty kociego pacjenta u weterynarza oraz kwestię odrobaczenia i szczepienia.

Kociak zwykle trafia na pierwszą wizytę do lekarza weterynarii w wieku 8-10 tygodni, kiedy ma już nowego właściciela. Oglądam go wtedy dokładnie prowadząc jednocześnie wywiad. Zwracam uwagę na błony śluzowe, stan uzębienia, mierzę temperaturę, osłuchuję serce i klatkę piersiową, szukam śladów obecności pasożytów zewnętrznych (pchły, świerzbowiec), zaglądam do uszu, badam ogólny stan skóry i włosów, wykluczam możliwości istnienia grzybicy.

Odrobaczanie kota

Przy pierwszym badaniu warto również zbadać kał kociaka, aby upewnić się, czy nie ma pasożytów wewnętrznych i ewentualnie dobrać odpowiedni środek i drogę podania (tabletka, pasta, preparat spot on, iniekcja). Odrobaczenie należy przeprowadzać regularnie, szczególnie u zwierząt wychodzących i żyjących w dużych skupiskach, ponieważ większe jest ryzyko zarażenia się.

Moim zdaniem pierwsze odrobaczenie powinno mieć miejsce w wieku 6 tygodni a następnie kolejno 8 i 11 tygodni. Później w zależności od narażenia warto odrobaczać kota raz na 3-4 miesiące.

Szczepienie kota

Regularne szczepienia są bardzo ważne dla zdrowia kociaka. Szczególnie istotne są szczepienia przeciwko panleukopenii, zakaźnemu zapaleniu nosa i tchawicy, kaliciwirozie, wirusowi białaczki kociej i wściekliźnie.

Początkowa seria szczepień przypada na wiek 9 tygodni i powtórna po 3-4 tygodniach. Szczepionkę przeciwko wściekliźnie podajemy zazwyczaj w wieku skończonych 12 tygodni. Pamiętajcie, że szczepimy zawsze zwierzę odrobaczone i zdrowe.

Poniżej przybliżę Wam nieco wyżej wymienione jednostki chorobowe.

Panleukopenia

Panleukopenia jest chorobą bardzo zaraźliwą, stanowi odpowiednik parwowirozy u psów. Przebiega z ostrym zapaleniem jelit i bardzo silną immunosupresją. Choroba rozpoczyna się nagle silnym osłabieniem, apatią, występuje gorączka, utrata apetytu i niechęć do picia.

Silny ból brzucha powoduje, że kot niechętnie się porusza, leży na mostku z podkurczonymi przednimi kończynami. Włosy robią się matowe i nastroszone, ponieważ taki kot się nie myje. Potem dołączają także wymioty. Śmiertelność u kociąt sięga 25-75%.

Szczepienie przeciwko panleukopenii robimy zwykle w wieku skończonych 9 i 12 tygodni. Doszczepiamy po roku i potem co 1-3 lata.

Wirusowe zakażenia dróg oddechowych (tzw. katar kotów)

Wirusowe zakażenia dróg oddechowych wywoływane przez herpeswirus i kaliciwirus kotów. Są to bardzo często występujące choroby, zwłaszcza u młodych kociąt. Katar jest częstym i nawracającym problemem w skupiskach kotów, a w przypadku kotów piwnicznych może przebiegać z dużą zachorowalnością i śmiertelnością.

W przypadku herpeswirozy dominuje obraz zapalenia jamy nosowej i tchawicy, potem dołącza się wypływ z nosa i zmiana głosu. Zwierzęta mają zatkany nos i oddychają pyszczkiem. Przebieg choroby może być ciężki, jednak śmiertelność zwykle nie jest wysoka. Zgony zdarzają się u kotów bardzo młodych, zwłaszcza zarobaczonych, niedożywionych i ze spadkiem odporności.

Kaliciwiroza jest bardzo zróżnicowana w przebiegu, od niezbyt ciężkiego zapalenia błony śluzowej nosa do ciężkiego kataru podobnego w przebiegu do herpeswirozy. U większości kociąt przejawia się jednak tylko kichaniem i surowiczym wypływem z nosa i oczu. Gorzej jest w przypadku powikłań, kiedy pojawia się ropny wypływ z nosa i oczu, oraz utrudnione oddychanie i zakażenie bakteryjne dróg oddechowych. Charakterystyczne są nadżerki i owrzodzenia w jamie ustnej, szczególnie na języku, podniebieniu i wargach.

Przeciwko Wirusowemu zakażeniu dróg oddechowych szczepimy w wieku skończonych 9 i 12 tygodni, doszczepiamy po roku i potem co 1-3 lata.

Białaczka

Białaczka bywa przyczyną śmierci, zwłaszcza młodych zwierząt i jest częstą chorobą zakaźną występującą u kotów. Przyczyną jest wirus białaczki kotów FeLV.

Jednym z najczęściej występujących objawów, spotykanym u kotów trwale zakażonych, jest niedokrwistość, która rozwija się skrycie. Węzły chłonne są często powiększone i występuje gorączka, jest to niewielkie podwyższenie temperatury, ale utrzymujące się przewlekle. Skutkiem obniżonej odporności są częste infekcje.

Wskutek zakażenia wirusem białaczki, rozwijają się chłoniakomięsaki, zwłaszcza w grasicy, przewodzie pokarmowym ale mogą być rozsiane w różnych narządach.

Najczęściej jednak stwierdza się brak apetytu, wychudzenie i apatię, objawy ze strony układu oddechowego, powiększenie węzłów chłonnych oraz niedokrwistość i zapalenie dziąseł.

Są dostępne szczepionki, ale najpierw należy wykluczyć specjalnym testem zakażenie kota, zanim go zaszczepimy. Powinno się szczepić tylko zdrowe koty, wolne od wirusa białaczki

Są różne szkoły, natomiast zasada jest taka, że szczepimy koty zdrowe, wolne od wirusa, w wieku skończonych 9 i 12 tygodni, doszczepiamy raz w roku w zależności od możliwości narażenia. Pamiętajcie, że istnieje ryzyko wystąpienia mięsaka w miejscu iniekcji, dlatego zaleca się szczepienie podskórne na tylnej nodze a nie między łopatkami.

Wścieklizna

Wścieklizna to bardzo niebezpieczna i śmiertelna choroba wirusowa zwierząt, groźna także dla ludzi. I chociaż nie ma w Polsce obowiązku szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie, ja zachęcam do wykonywania tego szczepienia nie tylko ze względu na bezpieczeństwo pupila, ale też jego właściciela. Niezależnie od tego, czy kot wychodzi na dwór czy też nie.

Mówi się, że kot mieszkający w domu nie jest przecież narażony… Pewnego dnia zadzwoniła do mnie przestraszona klientka, której wylegujący się na balkonie kot, został zaatakowany przez nietoperza, który po badaniu okazało się na szczęście, że nie był chory na wściekliznę, ale strachu się Pani najadła. Więc nigdy nie wiadomo, co się może wydarzyć.

Pierwszą dawkę szczepionki podaję w wieku 3-4 miesięcy, a później zachęcam do corocznego szczepienia.

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów (FIP)

Zakaźne zapalenie otrzewnej kotów występuje rzadziej niż wcześniej wymienione choroby. Wywoływane jest przez koronawirus kotów z rodziny Coronaviridae.

Objawy są bardzo zróżnicowane, co stwarza pewne trudności diagnostyczne. Choroba może przebiegać ostro lub podostro, postępuje i praktycznie zawsze kończy się śmiercią. Objawy nietypowe jak nawrotowa gorączka, utrata apetytu, wychudzenie, apatia i brak higieny. Kot staje się odwodniony i wyniszczony, czasem towarzyszy temu biegunka i wymioty. Często występuje niedokrwistość, żółtaczka lub mocznica.

Kota można szczepić w wieku 16 tygodni życia. Od lat szczepionka jest dostępna na naszym rynku, ale jej skuteczność nie jest jak do tej pory potwierdzona.

Wirusowy niedobór immunologiczny kotów (FIV)

Choroba powoduje immunosupresję podobną w przebiegu i skutkach do HIV u ludzi. Objawy, które się pojawiają wynikają albo z bezpośredniego działania wirusa albo ze spadku odporności, który powoduje. Wirusowy niedobór immunologiczny kotów może trwać latami i przebiegać z rozmaitymi objawami. Szczepionki w zasadzie nadal są na etapie badań i prób.

Ostatnie wpisy poświęciłam tematowi szczeniąt, w kilku kolejnych postaram się przybliżyć kwestie związane z wychowaniem kociąt.

Kocięta dobrze wziąć do domu, kiedy mają przynajmiej 8 tygodni i najlepiej aby chociaż raz były już odrobaczone. Większość kociąt w takim  wieku jest już przyzwyczajona do stałego pokarmu, jedyna kwestia to wybór karmy, która będzie im smakowała, więc warto dowiedzieć się, co kociak wcześniej dostawał do jedzenia. A zaznaczam, że kot to takie stworzenie, które nie zje, jeśli mu coś nie smakuje i głodówka czy wykładanie karmy raz dziennie z reguły nic tu nie pomoże.

Mleko, wbrew pozorom, nie jest trafnym wyborem i może spowodować wystąpienie biegunki, lepiej dobrać odpowiednią, w pełni wartościową suchą karmę i dołączyć do tego smakowite, wilgotne saszetki czy puszki dla kotów. Na rynku jest bardzo szeroki wybór i na pewno coś się uda wybrać dla Waszego pupila. Dostęp do pokarmu kocięta mogą mieć cały czas. Koty zwykle nie przejadają się, jedzą wtedy, kiedy potrzebują i ile potrzebują.

Socjalizacja kota

Okres socjalizacji u kocią trwa do 7-9 tygodnia życia. Okres młodzieńczy kończy się między 6 a 12 miesiącem życia, kiedy koty osiągają dojrzałość płciową. Natomiast dojrzałość społeczną koty osiągają dopiero w wieku 2,5 – 4 lat.
Kształtowanie więzi społecznych w okresie socjalizacji następuje szybko i łatwo. Później proces taki zachodzi już dużo wolniej i wymaga dłuższego kontaktu z innymi osobnikami. Oswajanie się i socjalizowanie kociąt z innymi gatunkami, w tym z człowiekiem, rozpoczyna się już w drugim tygodniu życia a trwa tylko do 7 tygodnia życia.

Kociaki, które wychowują się razem ze szczeniętami, nie boją się psów w dorosłym życiu, zaś te, które nie zetkną się z psami przed ukończeniem 12 tygodni, w wieku dorosłym unikają psów i raczej schodzą im z drogi.
Jeżeli bierzecie kociaka i chcecie, żeby szybko się z Wami oswoił, szukajcie takiego, który miał wczesne relacje z człowiekiem. Taki wczesny kontakt jest korzystny dla prawidłowego kształtowania związku między kotem a człowiekiem, a poza tym przyspiesza jego rozwój fizyczny i rozwój ośrodkowego układu nerwowego kociąt.

Potwierdza to moje doświadczenia z kociętami. Mam kota, który jest z mną od pierwszych tygodni swojego życia. Chętnie do mnie przychodzi, zaczepia i szuka towarzystwa innych osób i zwierząt, ma bardzo dobry kontakt z moimi psami, chętnie się z nimi bawi, jakby mógł to by do nich szczekał a kiedy już ma dość, ucieka na drzewo. Mam też kotkę, którą przygarnęłam, kiedy miała kilka miesięcy i ona długo się z nami oswajała, do tej pory jedynie z bezpiecznej odległości przygląda się psom, z drugim kotem ledwo się tolerują, a do nas przekonała się dopiero po pół roku i nie było to łatwe.

Okres socjalizacji kociąt jest bardzo krótki, bo tylko do 7 tygodnia życia i jeśli weźmiecie kociaka z hodowli to raczej nie powinno być problemów, ale jeśli bierzecie takiego od kotki wolno żyjącej (która też często ukrywa swoje potomstwo), wtedy trzeba mu już poświęcić więcej uwagi i wykazać się większą cierpliwością.

Aby kocięta nie wykazywały agresywnych zachowań w stosunku do innych kotów, psów czy ludzi, potrzebny jest częsty i długi kontakt z nimi do 7 tygodnia życia kociąt. Im do kontaktu z człowiekiem dochodzi wcześniej i jest on bardziej intensywny tym efekty socjalizacji są lepsze i szybsze.

Kot wychodzący?

Jedno z częstszych pytań osób które planują mieć kota – Czy kot ma być „wychodzący”? Jeśli mieszkacie w bloku, to będzie raczej nierealnei wtedy pojawia się kolejne pytanie: czy to dobrze dla kota? Przecież kot to indywidualista.
Oczywiście koty, które żyją tylko w domu, nie będą narażone na wypadki, poturbowanie przez inne zwierzęta, choroby zakaźne czy pasożytnicze ale czy będą szczęśliwe? Życie wyłącznie w domu sprzyja zdrowiu i wydłuża życie kotów, ale czy nie wpływa negatywnie na ich zachowanie?

Są kocięta, które odczuwają silną potrzebę wychodzenia na zewnątrz i jeśli im to uniemożliwić, to będzie to trudne i dla kota i dla jego właściciela. Faktem jest, że wiele kotów kastrowanych czy sterylizowanych, po zapewnieniu im wystarczających udogodnień, może całe życie przebywać wyłącznie w domu, nie cierpiąc z powodu zaburzeń zachowania.

Zachowanie i poszukiwanie rozrywek

Biorąc kociaka musicie liczyć się z jego odkrywczą pasją. Kot lubi skakać, wspinać się i wchodzić tam, gdzie raczej nie powinien – musicie być tego świadomi. Kociak nie powinien mieć dostępu do rzeczy, które może zniszczyć, ani do rzeczy, które mogą być dla niego niebezpieczne, jeśli je pogryzie, połknie, wskoczy na nie lub podrapie. Miejsce, gdzie znajduje się kot powinno mieć wygodny kąt do odpoczynku, kuwetę, zabawki dla kociaka i oczywiście pełną miseczkę.

Słowne i fizyczne karcenie kota nie wchodzi w grę, bo będzie psocił dalej, tyle że jak właściciel nie będzie widział. Karcenie może wywołać stres, strach i pogłębić lękliwość zwierzęcia, co nie pomaga budować prawidłowych relacji z człowiekiem.

Korzystanie z kuwety

Koty to bardzo czyste stworzenia, praktycznie już w wieku 5-6 tygodni zaczynają szukać odpowiedniego podłoża, gdzie mogłyby załatwić swoje potrzeby fizjologiczne i zagrzebać odchody. Jeśli kociak należy do tych, które zakopują swoje odchody, umiejętność ta pojawia się u nich w 7 tygodniu życia. Nauka oddawania kału i moczu do żwirku w kuwecie nie powinna być trudna, ponieważ koty instynktownie załatwiają potrzeby fizjologiczne do ziemi.

Trzeba pamiętać, że musi to być odpowiednia kuweta, do której kot ma łatwy dostęp i w której jest regularnie zmieniany żwirek. Trzeba też uniemożliwić kociakowi dostęp do innych miejsc, w których miałby ochotę się załatwiać np. ziemia w donicach z kwiatami, czy palenisko w kominku. Kuweta powinna znajdować się w pomieszczeniu, w którym kot najczęściej przebywa, tak aby nie musiał jej długo szukać, gdy zajdzie potrzeba oddanie moczu czy kału. Zaleca się sadzanie kota do kuwety po przechadzce lub jedzeniu i zamykanie go w pokoju z kuwetą, kiedy pozostaje bez kontroli.

U kociąt przejście na pokarm stały zazwyczaj zaczyna się, gdy podążają za matką do miski z pokarmem. U kociąt do 6 miesiąca życia kształtują się upodobania, co do zapachu, konsystencji lub składników pokarmu. Koty lubią urozmaicenie i zwykle można im na to pozwalać w żywieniu.

Matka przynosi kociętom zdobycz już w 4 tygodniu życia a w 5 kociak jest w stanie sam zabić ofiarę. Potem przez kolejne 3-4 tygodnie kocięta polują z matką a nauka trwa od 5 do 20 tygodnia życia. Po tym czasie trudniej im się nauczyć polować. Co do zachowania, to nie należy tępić kociej pasji badawczej i odkrywczej, a jedynie skierować ją w dozwolonym kierunku i miejscu.

Drapanie to naturalne zachowanie kota, w ten sposób pielęgnuje pazury, znaczy terytorium i rozciąga ciało. Jednak drapanie nie powinno być tolerowane jeśli jego ofiarą są meble czy człowiek. Należy kotu regularnie obcinać pazury, nie dopuszczać go do miejsc, których nie chcemy, aby drapał i montować drapaki.

I na koniec tej części jeszcze dwa tematy

Jeśli chcecie wziąć kociaka rasowego, obowiązkowo wcześniej zapoznajcie się z cechami danej rasy, z wymaganiami i upodobaniami, bo jedno jest pewne, że cech rasowych nie zmienicie i nie „nagniecie”, a nieświadomość może skutkować późniejszym rozczarowaniem.

Druga sprawa, jeśli kociak ma być ze schroniska, musicie liczyć się  z konsekwencją jego narażenia w skupisku kocim na różne czynniki chorobotwórcze i późniejszym zachorowaniem lub też mniejszą odpornością takiego kota, pewnymi nawykami i trudniejszym oswajaniem. Poza tym, koty to zwierzęta bardzo wrażliwe na stres.

Życzę powodzenia i zapraszam do lektury części drugiej, gdzie opowiem więcej o zapotrzebowaniu kotów na składniki pokarmowe i o profilaktyce.